Oorzaken van nierschade

Algemene indeling​

De normale werking van je nieren kan in het gedrang komen door diverse oorzaken. Nierziekten worden vaak ingedeeld volgens de plaats waar het probleem zit: voor’, ‘in’ of ‘na’ je nieren.

Het is ook mogelijk dat er een combinatie van oorzaken in het spel is, zeker op latere leeftijd.

Voor de nier

Je nieren hebben voor hun werking veel bloedtoevoer nodig. Die toevoer kan in het gedrang komen wanneer de bloedvaten die naar je nieren lopen vernauwd of verstopt geraken, bv. door vaatverkalking. Ook wanneer je hartspier erg verzwakt is en de bloeddruk in de niervaten hierdoor te laag is, kunnen je nieren onvoldoende bloedtoevoer krijgen.

In de nier

In de nier kan het op elk niveau misgaan:

  • De haarvaatjes van je nieren kunnen verstoppen. Dat komt vaak voor bij suikerziekte (diabetes) of bij hoge bloeddruk.
  • Soms worden je nierfiltertjes (glomeruli) zelf ziek. Dergelijke nierziekten worden met de gezamenlijke noemer ‘glomerulonefritis’ benoemd en hebben uiteenlopende oorzaken.
  • Ten slotte kunnen je kronkelbuisjes (tubuli) ook ziek worden. Dat komt wel eens voor als je bepaalde medicatie inneemt of een nierinfectie hebt. Ook de aangeboren afwijking “polycystische nieren” hoort daarbij.

Na de nier

Het is evident dat je nierwerking niet normaal kan verlopen als je urine niet goed kan afvloeien. Klassieke oorzaken zijn een vergrote prostaat bij mannen of een tumor in de buik die je urineleiders platdrukt. Voor het oplossen van zulke problemen wordt bijna altijd de hulp van een uroloog ingeroepen.

Frequente oorzaken van nierschade

Hoge bloeddruk/vaatverkalking

Jarenlange hoge bloeddruk kan nierbeschadiging veroorzaken. De haarvaatjes in je nieren geraken geleidelijk aan overbelast, waardoor je nierfiltertjes uitvallen. Bovendien is algehele vaatverkalking, die optreedt bij mensen met hoge bloeddruk, nefast voor je nieren. Vaak geeft dit aanleiding tot verschrompeling van je nieren. De correcte regeling en controle van je bloeddruk kunnen het proces van nierschade vertragen.

Suikerziekte

Suikerziekte (diabetes mellitus) is een vaak voorkomende oorzaak van nierproblemen. In eerste instantie veroorzaakt diabetes eiwitverlies in je urine. Om het eiwitverlies af te remmen wordt meestal in een vroegtijdig stadium al medicatie voorgeschreven. Het goed regelen van je suikerwaardes in je bloed en het volgen van een suikervrij dieet zijn cruciaal.

Glomerulonefritis

Glomerulonefritis is een verzamelnaam voor verschillende nierziekten die je nierfiltertjes treffen. Sommige types geven acute nierschade. Andere types geven aanvankelijk slechts weinig klachten en veroorzaken chronische nierschade.

Polycystische nieren

Dit is een erfelijke aandoening waarbij je nieren (en vaak ook je lever) op volwassen leeftijd geleidelijk aan meer cysten gaan vertonen. Deze kunnen aanleiding geven tot pijn wanneer er een bloeding of infectie in optreedt. Als de cysten je gezonde nierweefsel meer en meer verdringen, komt de normale werking van je nieren in het gedrang. De kans op overerving van polycystische nieren is 50%.

Normale nier cystenier

Leefstijl als oorzaak van nierschade

Je manier van leven heeft ook invloed op je nieren. Je leefstijl kan namelijk hoge bloeddruk of diabetes veroorzaken en zo je nieren ziek maken.
Schadelijk voor je nieren zijn:

  • Overmatig zoutgebruik, omdat dit hoge bloeddruk kan veroorzaken
  • Roken, omdat dit versnelde vaatverkalking veroorzaakt
  • Overgewicht: dit kan zowel rechtstreeks (door overbelasting) als onrechtstreeks nierschade veroorzaken (suikerziekte veroorzaakt door overgewicht)
  • Geneesmiddelen: sommige zijn schadelijk voor je nieren bij langdurig onoordeelkundig gebruik

Leeftijd als oorzaak van nierschade

Ook bij gezonde mensen gaat de nierfunctie achteruit bij het ouder worden. Je nierfunctie daalt ieder jaar ongeveer 0,5%. Zo kan op erg hoge leeftijd alsnog nierschade ontstaan zonder echte nierziekte als oorzaak.

© Maaike Wijnands, nierstichting.nl (Bron: www.nieren.nl)