Vroegtijdig opsporen van nierschade

Identificeer personen die risico lopen

Als je een verhoogd risico hebt op het ontwikkelen van chronische nierschade (CNS), dan kan je huisarts dit vroegtijdig proberen opsporen:

Als je een hoge bloeddruk hebt
Als je suikerziekte hebt
Als je hart- en bloedvaten niet gezond zijn (bv hartinfarct doorgemaakt)
Als in je familie veel nierziekten voorkomen

De huisarts kan dit doen met een eenvoudig onderzoek van je bloed en urine.

Bloedonderzoek

Dit onderzoek dient om te bepalen hoe goed (of hoe slecht) je nieren werken.

Wanneer je je bloedonderzoek bekijkt, zie je vaak twee termen staan die je nierfunctie weergeven: creatinine en eGFR (= estimated Glomerular Filtration Rate). Maar wat betekent dit nu juist?

Creatinine

Je nieren verwijderen honderden verschillende afvalstoffen tegelijk. Eén van die afvalstoffen is creatinine, een afbraakproduct van je spieren. Bij een normale nierfunctie, worden die afvalstoffen door je nieren uit het bloed verwijderd. Bij chronische nierschade stapelen deze afvalstoffen zich op. Door de meting van de hoeveelheid creatinine in je bloed, is het mogelijk je nierwerking te schatten. Globaal genomen is de nierwerking dus slechter naarmate de hoeveelheid creatinine in het bloed groter is.

eGFR

De afkorting eGFR staat voor ‘estimated Glomerular Filtration Rate’: de geschatte glomerulaire filtratiesnelheid. Deze waarde geeft aan hoeveel bloed je nieren per minuut filteren. Dit filteren noemt men ook wel het klaren (of de klaring) van het bloed.

Globaal genomen is de nierwerking dus beter wanneer de klaring hoog is.

Aan de hand van een formule wordt de hoeveelheid creatinine in je bloed omgerekend naar je eGFR (MDRD- en CKD-EPI formule). Aangezien de eGFR een schatting is van je nierfunctie, kan het zijn dat je arts je vraagt gedurende 24-uur je urine bij te houden om je nierfunctie (klaring) preciezer te meten.

Urineonderzoek

Dit onderzoek dient om te bepalen of er nierschade is. We bekijken hiervoor je urine op twee manieren:

Het urinesediment: Normaal gezien zitten er geen/weinig witte of rode bloedcellen in je urine. Indien deze toch aanwezig zijn, kan dit wijzen op een nierprobleem.
Eiwit in urine: Normaal gezien is er bijna geen eiwit aanwezig in je urine. Indien je nierfiltertjes beschadigd zijn, laten ze vooral albumine door (dit is een van de kleinere eiwitten). Albumine in de urine (= albuminurie) duidt daarom op nierschade. De afkorting UACR staat voor urinaire albumine/creatinine-ratio en is een maat voor het verlies van albumine in je urine.

Stratificeren van de nierwerking in graden

Aan de hand van deze beide testen worden verschillende graden van nierschade toegekend. Indien deze vermindering van je nierfunctie na minstens drie maanden nog steeds bestaat, spreken we van chronische nierschade (CNS) of CKD (chronic kidney disease).